Gefokt en ziek of ziek gefokt?

Veel mensen hebben ondertussen wel een stukje of de gehele video meegekregen. Zembla heeft een artikel gemaakt over rasfok in Nederland en de wanpraktijken binnen deze rare wereld.

De tweede keer al; 15 jaar terug hebben ze dit ook al eens aan het licht gebracht.

De problemen met ‘zuiver’.

Ongeacht alles in dit artikel, wordt er niet heel duidelijk gecommuniceerd wat de problemen echt zijn. Ja, erfelijke aandoeningen, organisaties die niet goed met elkaar samenwerken en fokverenigingen die rasobsessief de wetgeving aan hun laars lappen en fok met zieke honden in de boezem werken.

Maar net als met gedragsproblemen bij honden? 

Wordt de werkelijke oorzaak van dit alles niet genoemd.

Inteelt.

Paul Mandigers zegt het goed, maar zuinig, rassen zijn een door de mens verzonnen concept en de extremen waarin we bezig zijn met rassen? Dat is echt alleen iets wat mensen kunnen verzinnen. En de bron van alle problemen.

“Tegelijkertijd maakt hij ook een fout: honden komen niet van wolven. Al helemaal niet zoals we ze nu kennen.

Mijn wolfhonden? Komen misschien deels van wolven, maar uit onderzoeken kunnen we stellen dat de honden en wolven van vandaag gemeenschappelijke voorouders hebben.

Ja, voorouderS. Domesticatie is waarschijnlijk vaker voorgekomen, en omdat veelal alle hondachtigen met elkaar goed tot perfect functionerende en vruchtbare jongen kunnen produceren? Is er waarschijnlijk vaker gemixt tussen onze gedomesticeerde hondachtigen en de wildpopulatie over de afgelopen 50.000 à 25.000 jaar. Waaronder vast ook wel de verdwaalde wolf en jakhals.

Dat neemt alleen niet weg? Dat het functionele bouwplan, zowel lichamelijk als mentaal? Van de meeste honden ver weg ligt van hoe moeder natuur het ooit had bedoeld of ooit zou creëren”

De DNA-variatie binnen het gros van de rassen ligt extreem laag. 

Omdat het merendeel van de rassen gecreëerd is uit 1 à 2 honden.

‘Wat zeg je nou!?’ 

Ja, het overgrote deel van de honden is gefokt uit een ronduit idioot lage populatie.

Iemand had een hond en vond deze fantastisch en ging met deze fokken.

Om meer te creëren als deze pracht hond? Besloten ze met de kennis van 200 à 300 jaar terug dat het helemaal oké was om deze hond met eigen nakomelingen te kruisen en de nakomelingen met elkaar of met het ouderdier.

Het gaat nog een stapje verder; vaak werd dan geselecteerd op de nakomelingen die het meeste op de originele hond leken. Dat doen we nog steeds; dat is hoe rasstandaarden eigenlijk zijn ontstaan.

Dus we kozen onbedoeld ook nog de nakomelingen uit met, waarschijnlijk, de minste DNA-variatie op het voorkeursouderdier. En eigenlijk doen we dat vaak nog steeds: is de staart iets langer dan de rassenstandaard? Weg ermee!

Nu zou je zien: fokkers en rasverenigingen komen massaal bij me aan de bel hangen, hun ras is zo niet ontstaan! Volgens mij zijn het alleen de Saarlooswolfhond-rasverenigingen die netjes toegeven dat het verschrikkelijk ongelukkig is gestart allemaal. Vooral ook omdat er gewoon niet zo veel wolven beschikbaar waren om het ras te starten, dus kunnen ze er niet omheen.

Nee, menig fokker en rasvereniging ontkent steen en been.En het kan kloppen; er zijn een aantal manieren waarop rassen gestart kunnen zijn. Maar toch is deze de meest voorkomende en dat betekent ook niet dat de andere rassen minder inteeltrijk gefokt zijn.

Als we gaan kijken hoe andere rassen zo inteeltrijk zijn geworden?

Kom je droevige dingen tegen.

Dat inderdaad een ras heel mooi begon, maar er opeens een obsessie kwam met bepaalde kenmerken. En er eigenlijk alleen nog werd gefokt met honden met deze kenmerken. Die toevallig allemaal ook nauw verwant waren, want die kenmerken zaten alleen in die lijn en kwamen van één specifieke hond.

Ook hebben vreselijk veel oude rassen te kampen gehad met enorme populatievermindering in de onstuimige periodes van de Eerste en Tweede Wereldoorlogen. Bij sommige rassen is daar veel eerlijkheid over: ‘het hoge inteeltgehalte en de lage diversiteit is veroorzaakt door het bijna uitsterven van het ras tijdens de Tweede Wereldoorlog’, staat op menig trotse rasverenigingwebsite.

En aangezien we in de jaren 30 nog steeds niet zo veel begrepen van inteelt? Al helemaal niet bij dieren? Zijn ze toen intensief gaan fokken met de paar honden die nog over waren, joepie!

Deze dingen veroorzaken iets wat we een bottleneck in een stamboom noemen, een flessennek. Een flessennek? Is heel smal. En dat is dus ook precies wat dit betekent:

de stamboom van een ras ziet dan opeens het uitsluiten of wegvallen van alles behalve enkele honden en regelmatig alles behalve één hond met extreme, gewenste, uiterlijke kenmerken.

Dus visueel, op de stamboom, zien we een megaversmalling die men dus een bottleneck noemt. Spijtig genoeg beginnen dus al veel rassen met een uiterst kleine populatie en een DNA-variatie van 2, 4 of 6 honden, en dan hebben we ook nog vaak een aantal bottlenecks in de loop der jaren.

Ter verduidelijking, “Genetic Coefficient of Inbreeding” of genetisch COI, het inteeltgehalte van honden getest door middel van DNA? Ligt bij veel rassen gelijk al dan niet hoger dan het COI tussen broer en zus. Rassen zijn dus vaak eigenlijk allemaal broertjes en zusjes. Dit is een COI van 25%. Ter demonstratie: boxers hebben gemiddeld een COI van 40%. 

Ja, dat is dus meer gerelateerd aan elke andere boxer dan broer en zus zijn uit een gezonde genenpoel.

Nu staan fokkers helemaal te klappen en te springen als ze een hond weten voort te brengen met een COI van 12,5%, maar dat zijn eigenlijk nog steeds gewoon neefjes en nichtjes. Ook iets wat je snel verliest als je het weer de algemene populatie met een COI van 30% in gaat fokken.

je wilt eigenlijk gewoon een COI van 5% of lager hebben om werkelijk een gezonde hond te creëren, dus je bent nog zo’n 7,5% (meer dan de helft) verwijderd van een incest-acceptabele hond. En dan hoeft de DNA-variatie niet per se goed te zijn als je daar niet op hebt gelet.

Want ongeacht dat ze uit andere lijnen komen en zo voort, de honden lijken zo veel op elkaar dat hun DNA amper variatie heeft en dat is niet goed voor je genetische gezondheid.

Ja, je begint misschien te begrijpen waarom veel fokkers liever hun kop in het zand steken, want dit is allemaal heel ingewikkeld gedoe.

Kortom, het inteeltgehalte en de DNA-kwaliteit bij rashonden gaat al minstens een eeuw enorm slecht.

En dit veroorzaakt mutaties, foutjes in de ‘code’ van dieren. 

Het hele bedroevende is? Dat de uiterlijke kenmerken waarop men expres ging selecteren vaak zulke foutjes waren.

Teckels bijvoorbeeld op korte pootjes, Duitse herders voor afwijkingen in de lengteverhoudingen van hun boven-, onder- en voetbeen, met als gevolg de afgevlakte rug en kortsnuiten voor tja, korte snuitjes. 

Dit zijn allemaal hele zichtbare afwijkingen; we kunnen deze allemaal oppikken. Maar ongezien? In het lichaam van de hond? Doet dit ook van alles. Je moet het een beetje zien als code van software. De code van deze honden is slecht; er zitten veel ‘bugs’ in. Hierdoor ontstaan er snel foutjes, waardoor we bijvoorbeeld wildgroei van cellen zien, kanker. Maar ook vormen van epilepsie, maag-darmproblemen enz. vallen onder deze en kunnen op elk moment opduiken en zijn van tevoren niet te testen. Ze komen voor door gebruik, slijtage. Lichamen vernieuwen heel veel cellen, elke dag, en daar komen dus foutjes in als je DNA kwalitatief niet zo mooi bent gemaakt.

Ook krijgen we erfelijke ziektes in enorme hoeveelheden; de hond wordt geboren met al enorme fouten of aanleg voor deze in zijn of haar code, met alle gevolgen van dien.

Maar gelukkig? Kunnen we die allemaal testen!

Oké, nee, nog niet allemaal. Maar we kunnen de meeste genetische afwijkingen testen; de meeste hiervan zijn opgenomen in de Embark DNA test. Enkele die nog niet opgenomen zijn in hun testpanel kunnen bij bijvoorbeeld de Universiteit van Utrecht getest worden, maar dit zijn meestal hele specifieke afwijkingen (voorkomend in één enkel ras) of net nieuw ontdekte.

Ook heeft Embark DNA-variatie en inteeltgehalte opgenomen in hun test; we kunnen dus gewoon bij elke hond precies zien hoe hun DNA-kwaliteit is! En daarop baseren hoe het beste te fokken met deze hond, of gewoon niet.

Als klap op de vuurpijl kun je Embark vragen de DNA-variatie en het inteeltgehalte van twee honden te berekenen!

Je kunt dus, voor je een dekking doet, bijna zeker bepalen of je genetisch gezonde pups gaat creëren.

We kunnen daarnaast lichamelijke gezondheidstests doen, gezicht en bouw beoordelen en foto's maken van de gewrichten om afwijkingen uit te sluiten en kwaliteit te scoren. 

Het kan allemaal!

Maar of het ook gedaan wordt?

Nee.

Veel rashondenverenigingen proberen zelfs Embark-testen te demotiveren met allemaal excuses.

Dat Embark niet genoeg gericht is op hun specifieke ras of te commercieel is, whatever dat inhoudt. Maar de waarheid hierachter? Is dat ze eigenlijk liever niet hebben dat er bij jouw hond opeens een genetische aandoening, die ze hard proberen te negeren, opduikt.

Ze claimen dan bijvoorbeeld dat er alleen DM voorkomt bij een ras en dat is dus ook het enige waar we op hoeven te testen! 

Dus nu ga jij jouw hond en haar nestje als nieuwe fokker een Embark geven, omdat de test voor alleen DM evenveel kost als een Embark-test, waar deze ook in opgenomen is.

Nou, komt er opeens uit dat de helft van je nest een andere, intensieve, genetische ziekte heeft!

En met een beetje onderzoek en informatie uitvragen bij Embark kom je erachter dat het merendeel van de honden van jouw ras? Die getest zijn bij Embark? Deze ziekte hebben of dragen.

Kortom, aap uit de mouw!

Verbazingwekkend genoeg? Willen zowel fokkers als rasverenigingen dit niet.

Want tja, als je net doet of het niet bestaat, is het er niet en breken we ook geen wetten! Want we wisten niet dat onze honden ziek waren en het merendeel van hun leven met pijn en ongemak lopen.

Ook kosten deze testen geld. Embark, een aantal testen die niet in de embark zitten: 

Heup-, knie-, elleboog- en rugröntgen, oogtesten, gezondheidskeuring bij de dierenarts, gedragskeuring en soms nog wat andere ras-specifieke testen? De kans dat je deze kosten terugverdient met je nestje? Zeer klein, en wat als je hond op één van de laatste testen slecht test?

En daar? 

Gaat het dan alsnog vaak mis bij partijen die wel testen, want veel fokkers gaan dan toch fokken, ze hebben tenslotte al heel veel geïnvesteerd in deze hond.

Wetgeving?

Ja, bij de Nederlandse wet, en dit wordt ook vrij uitgebreid behandeld door Zembla, is fokken met een ziek dier verboden in Nederland.

Buiten dierenwelzijnsproblemen jagen ze hiermee namelijk pupkopers op ongelooflijk hoge medische kosten.

Maar vervolgens is er niemand die dit echt handhaaft, buiten een overwerkte NVWA, die zich waarschijnlijk afvraagt wat al deze idiote rasverenigingen en fokkers bezielt om moedwillig inteel- en zieke dieren te fokken.

En waar zijn al die dierenwelzijnsorganisaties en hondenorganisaties in dit?

Zoals de Hondenbescherming? Of de FCI? Het raad van beheer?

Nou, ik kan je vertellen waar het raad van beheer is,

met zijn kop 20 kilometer in een zandbak met de opdruk ‘ontkenning en schuldontwijking’.

Als ze daar niet zijn? Dan liggen ze ondertussen bij mij over de knie! Wat gatverdamme, schaam je. 

Dit is een organisatie die stambomen afgeeft en daarnaast compleet haar rol ontkent in het creëren van het leed dat rashond heet.

Zij hebben in principe inzage in alles, als het tenminste eerlijk is aangegeven waar ze ook geen onderzoek naar doen. Dit betekent dat ze mee kunnen kijken in de compleet uit de hand gelopen inteelt bij rassen en dit gewoon goedkeuren.

Dat doen ze tenslotte al sinds ze zijn opgezet in wat, 1901?

Geen ‘goh, deze honden komen uit dezelfde lijn en hebben binnen 12 generaties 7 voorouders overeen, nee je krijgt hier geen stamboom op, want het is een afgrijselijke combinatie die simpelweg mishandeling genoemd kan worden’.

Nee, nee joh, dat is niet HUN taak!

Wat precies is dan wel je taak? Wat doe je?

Wat ze doen!? Is gemiddeld 4 miljoen per jaar binnenharken met het uitgeven van stambomen met zo min mogelijk moeite. Waar gaat die 4 miljoen heen? Nou, niet naar het verbeteren van de gezondheid van hondenrassen, het onderzoek naar genetische aandoeningen bij honden of het verspreiden van kennis over ethiekcorrect en welzijnsgericht fokken.

Flikker op, hoe durf je ook maar een moment iets te zeggen over dierenwelzijn of het houden van honden. ‘Ik handhaaf niet de Wet Dieren’, roept de mevrouw die de raad van beheer voor de camera heeft geofferd, wetende dat dit niet goed gaat staan. Ik had als de journalist haar meteen onder burgerarrest gezet. Want dat? Dat mag in Nederland. Het is namelijk bij de wet ook strafbaar, een misdaad, als je getuige bent van dierenmishandeling en je niet ingrijpt.

En dat gebeurt hier op grote schaal.

En zo? Zitten ze er allemaal in. Ze wijzen van het kastje naar de muur.

Het probleem met deze wet is dan ook er een enorm gat in zit,want zolang jij net doet of je hond niet ziek is en al helemaal als je het niet test, dus het niet aantoonbaar is? Kun je gewoon fokken.

In plaats van verbieden te fokken met zieke dieren? Zouden er wetten moeten zijn dat bijvoorbeeld honden ten minste Embark getest moeten zijn, waaruit geen ernstige genetische ziekten naar voren mogen komen, heupröntgen met een minimale goed tot perfect scoren moeten hebben en volgens Embark de COI tussen ouderdieren niet hoger mag zijn dan een bepaald %, welke besproken wordt met rasverenigingen en elke 5 jaar verlaagd wordt. 

En voor huis-, tuin- en keukenfok of hobbyfok moet er gewoon een vaste COI onder de 7% gelden.

Met ook nog een limiet van maximaal 3 nesten per dier, ongeacht geslacht.

Nu is het gewoon een kwestie van niet testen en fokken; wat niet weet, wat niet deert.

Waar blijven de rechtszaken?

Het verbaasde me ten zeerste dat er iemand in het Zembla-artikel zat die een fokker had aangeklaagd! Want het feit dat dit niet vaker voorkomt? Ronduit belachelijk.

Helemaal het feit dat zij zelf verder eigenlijk niks te maken had met deze fokker, geen pup had van het nest waar er een gezondheidsprobleem aanwezig was in beide ouderhonden en de honden ook een intense inteeltcombinatie waren. 

Puur omdat ze het ras wilde beschermen?

Fantastisch, overheid? Trap de rasvereniging van dit ras eruit en geef haar de scepter.

Waarom zijn er zo weinig zaken tegen fokverenigingen en fokkers? 

Ik wil zeggen dat het gebrek aan geld is.

Maar eigenlijk zijn er een paar andere punten die veel meespelen.

Het contract; fokkers stellen contracten op met daarin allemaal disclaimers en regeltjes om dit soort dingen te voorkomen. Welke je moet tekenen als je een pup koopt.

Maar in werkelijkheid? Als er wel een zaak komt? Worden deze contracten over het algemeen nietig verklaard!

Ze zijn niet wettelijk bindend, helemaal omdat het merendeel van de fokkers keihard de wet breekt door te fokken met niet volledig geteste dieren die een grote kans hebben op een genetische ziekte en dus ziek zijn.

Maar ook bij de wet zijn er bepaalde regeltjes waardoor een contract als dit helemaal niet geaccepteerd wordt door wat voor officiële partij dan ook.

Dus een fokker en rasvereniging voor de rechter slepen voor gecreëerd leed en gemaakte kosten? Laat je niet tegenhouden door een contract dat compleet bullshit is en breekt op het moment dat zij overduidelijk de wet hebben gebroken. Wat eigenlijk altijd het geval is.

Een ander punt is vaak medeleven of slachtofferrol.

De fokker is net zo aangedaan door de problemen als de pupkoper. En in sommige gevallen zou dit ook wel echt zijn.

Maar in veel gevallen betwijfel ik het ten zeerste.

Misschien hebben ze genoeg empathie om zich verdrietig te voelen voor die arme pup, maar vaak niet genoeg om ouderhonden uit de fok te halen om herhaling te voorkomen. Ben jij gek?

Last but not least, compensatie.

Vaak bieden fokkers compensatie en hier komen nare praktijken voor. Pupkoper mag pup terugbrengen en krijgt een andere mee, of eentje van het volgende nest. 

Opgelost.

Maar ik heb zelf ook een cliënt waar dit bij is gebeurd. Toen ze een jaar later ging kijken voor de nieuwe pup, was de zieke pup van het jaar daarvoor niet bij de fokker. Ze kreeg wat verhalen van de fokker van herplaatsing en uiteindelijk is ze zelf op internet gaan rondvragen waar de pup nu was en hoe het ging.

Iemand stelde voor om de dierenarts te bellen van de fokker en zowaar had ze nog contactgegevens van de fokker die deze pup had gechipt. Tot haar enorme shock was de puppy kort na terugbrengen ingeslapen. Terwijl de pup in kwestie een oogafwijking had, waardoor deze niet als hulphond opgeleid kon worden, maar verder een vrij normaal leven kon genieten in een normaal gezin met medicatie. De dierenarts verzekerde haar dat de problemen met het zicht dusdanig waren dat dit het beste was voor de pup, maar zij gelooft hier niks van en is letterlijk getraumatiseerd. Want wat als ze hem gewoon had gehouden naast haar nu hulphond?

En ook vooral de vraag: ‘Hoe vaak gebeurt dit?’ komt bij je op als je dit verhaal hoort.

Niet alleen dat, ik heb in de afgelopen 6 jaar dat we hier wonen een koppel wel 5 Duitse herders zien hebben. De eerste hield het maar 6 maanden vol en liep toen helemaal krom. En zo de andere ook, omdat ze steeds van dezelfde fokker een nieuwe kregen. Tot de 4e, toen gingen ze toch eindelijk ergens anders heen. 2 jaar, dat is het langste wat een pup van de eerste fokker vol heeft gehouden voordat deze ingeslapen moest worden door de pijn.

En zo gaat het bij bosjes, mensen vertrouwen dat het iets bijzonders of eenmaligs is.

Of ouderdom? Dat je hond op 7-jarige leeftijd niet meer de trap op kan lopen of hele intensieve zorg nodig heeft? Ja, dat hoort bij dit ras!

Wat een volstrekte onzin!

We moeten echt stoppen met dit leed normaliseren, dit soort fokkers en fokverenigingen keihard rechtszaken naar hun kop slingeren, zodat het stopt! En waarschijnlijk kun je zaken aanspannen met meerdere pupkopers; je moet ze alleen even opsnorren.

Maar hoe kan dit toch allemaal!?

Hoe kan het dat deze fokverenigingen zo kunnen liegen? Op deze manier blijven fokken? 

Nou, kennelijk, net als alles in de hondenwereld? Is fokken? Rassen? Een soort wildwestverhaal. Je mag doen wat je wilt, want niemand komt je halen.

Als iemand er wat van zegt? Dan is alles wat ze zeggen onwaar!

Dat.

Wat ik vooral ook indrukwekkend vind, is hoe ze elkaar voorliegen en van alles wijsmaken.

Tegen beter weten en wetenschap in: de waarheid bestaat niet.

Dat het allemaal niet zo erg is als ze zeggen, het valt wel mee! 

Terwijl het echt niet meevalt.

Zoals de dierenartsen in het Zembla-artikel ook duidelijk aangeven! Meer dan de helft van haar honden klanten die dag waren daar, volgens haar, voor problemen door zijn of haar genetica, genetische ziekte en afwijkingen.

Nee, zeggen fokkers en fokverenigingen.

Ziektes en problemen horen volgens hen bij ouder worden en dood geboren pups bij fokken.

Embark-testen zijn nutteloos en niet waar, inteelt is niet erg want dat doen we al eeuwig met het ras en röntgenfoto’s zijn geen goed beeld.

En het kan allemaal omdat Raad van Beheer en het FCI alleen bezig zijn hun ‘brand’ te beschermen als juist gemotiveerde organisaties die het beste voor hebben met honden, wat dus helemaal niet waar is! Het boeit ze precies niks en ze hebben geen concurrentie, dus je kan ook nergens anders heen.

Als geen van de organisaties, rasverenigingen en fokkers de wetten behartigt en werkelijk welzijnsgericht fokt? Dan maakt het niet uit hoeveel wetten je schrijft. Niemand gaat zich eraan houden.

We moeten het puur hebben van fokkers die hun hart op de juiste plek hebben zitten, en ik ken zelfs fokkers die dat hebben? Zien fokken met honden waar je dat gewoon niet mee moet willen want ‘hij is zo lief’. Want uitsluiten van je geliefde honden van fok? Is kennelijk moeilijk.

Epilepsie en uitsluiting van fok?

Dit is een lastige, want niet elke vorm van epilepsie is een erfelijke aandoening, ongeacht wat het Zembla-artikel zegt. Extra lastig: we kunnen erfelijke belasting van epilepsie nog niet testen, op een enkele variant na die vaak heel **ras-specifiek is.

Maar eigenlijk kunnen we stellen dat foutjes in de ‘code’, omdat het incestgehalte van de hond dusdanig hoog is en de DNA-kwaliteit dus heel laag, over het algemeen epilepsie kan veroorzaken, bijvoorbeeld als ze veel stress hebben of een voedselintolerantie, wat tot foutjes in het systeem kan leiden en een epileptische aanval kan triggeren. Dus honden met hoge incestgehaltes hebben altijd een risico, al is het niet een genetisch overdraagbare variant.

**"Rasspecifieke epilepsie? Vaak is het eerder dat laboratoria als Embark hebben geconstateerd dat bepaalde honden epilepsie hebben. En als er DNA van deze honden voorkomt in jouw hond? Is het nagenoeg zeker dat jouw hond ook belast is met een epilepsiegen. Vandaar dat het vrijwel rasspecifiek is."

Dit is lastig, want er zijn heel wat stofjes die we gebruiken met betrekking tot onze honden die epilepsie kunnen triggeren, helemaal bij levende wezens die hier gevoelig voor zijn. En de meeste honden zijn dat dus stiekem.

Denk hierbij vooral aan anti-vlooien- en tekenmiddelen, vooral orale. We schieten een neurotoxin onze hond in, dosis van 3 maanden, en verbazen ons dan als de hond raar gedrag gaat vertonen of epileptische aanvallen krijgt. 

Terwijl we eigenlijk, stiekem, weten dat het merendeel van de honden waarschijnlijk helemaal niet goed deze stoffen aan kan, af kan voeren en ophopingen krijgt, waardoor de dosis uiteindelijk hoog genoeg is om het hele zenuwstelsel op tilt te doen slaan.

Ik vind het dan stiekem ook wat hypocriet dat dierenartsen hun nek breken over genetische afwijkingen en daar nu hun mond steeds meer over gaan opentrekken. Maar je wel vrolijk een Bravecto-pil aansmeren, terwijl er minder intensieve methodes zijn. Alhoewel veel mensen uit gemakzucht toch voor die pillen gaan. Want je zou je hond verkiezen boven je eigen gemak.

Het niet kunnen testen van epilepsie? Is dan ook een groot struikelblok voor veel fok. Dat er uit één combinatie één pup is gekomen met epilepsie? Vinden veel fokkers niet zo boeiend.

Want tja, hun hond is geweldig en dat moet zich voorplanten!

En de kans is groot dat deze pup gewoon pech had en dus epilepsie heeft door verminderde DNA-variatie en -kwaliteit.

Het probleem hiervan is dat epilepsie vaak onopgemerkt gaat. Veel honden lijden stilletjes aan enorme hoofdpijnklappers of kleine aanvalletjes die de mens niet ziet. Vaak is het pas na één zware aanval op hogere leeftijd, na jaren stil lijden, dat de mens deel wordt van dit leed. Ondertussen is er met de ouderdieren van deze hond, nestgenoten en misschien de hond zelf? Al meerdere keren gefokt. 

Omdat dat ene zusje? Wat op jonge leeftijd epilepsie kreeg? Een rariteit was, dat kwam door iets in de omgeving! In het Zembla-artikel was het het verslikken op brokken.

Het feit dat je eigenlijk meteen al deze dieren moet uitsluiten van fok op het moment dat één dier uit een combinatie epilepsie heeft? Vinden fokkers en rasverenigingen daarom moeilijk goed te praten, met vaak de reden dat we hierdoor heel veel ‘DNA’ weggooien.

DNA weggooien?

Ja, er wordt bij heel veel rassen willens en wetens gefokt met honden die erfelijke ziektes hebben of dragen, zowel testbaar als ontestbaar.

Met het excuus dat de fokpopulatie anders te klein wordt en er te weinig DNA-variatie overblijft.

Lees die zin nog twee keer en denk dan even goed na over wat je tot nu toe hebt gelezen in dit artikel. Wat klopt hier niet?

Juist! DNA-variatie??? Waar heb je het over?

De gemiddelde rashond heeft een DNA-variatie met elke andere hond van hetzelfde ras welke kleiner is dan de variatie tussen eerste generatie neefjes en nichtjes!

Al zijn het lijnen die 20 generaties geleden gesplitst zijn! Want 20 generaties geleden zijn ze allemaal ontstaan uit dezelfde twee honden, waarvan de pups met elkaar zijn gefokt.

Wat lul je!

Nog relevanter: we hebben ladingen DNA weggegooid en doen dat nog, omdat deze honden niet goed genoeg passen bij de rassenstandaard. Dat kan wel? Maar een hond uitsluiten omdat deze gewoon een soort virus met zich meedraagt dat alle nakomelingen waarschijnlijk gaat aantasten? Dat is opeens een probleem?

En dan kunnen er 10 ‘genetisch specialisten’ (niemand checkt waar ze zijn opgeleid) claimen dat als honden in 7 generaties geen overeenkomende voorouders hebben, dat het allemaal wel meevalt? Ga toch weg! Ben jij mal?

Dat zijn dingen die je roept als je een bedreigde diersoort probeert te redden van uitsterven met nog 3 over, omdat wij zo nodig een flat in hun laatste leefgebied moesten neerkwakken en je je nu schuldig voelt. 

Maar dat is niet het probleem bij honden! het probleem is rasobsessie! Want we hebben zat honden!

Je kunt namelijk gewoon een hond van een ander ras erdoorheen fokken.

Ja, wat een uitvinding! Kruisen van honden die nagenoeg geen incest hebben, omdat ze niet hetzelfde ras zijn! Wouw! 

Outcross.

Heel veel mensen vinden dat dus een moeilijk concept.

Bewust honden kruisen om een gezondere hond te creëren. Want onze eeuwenlange obsessie met rassen loslaten!? Oei.

Er zijn ook allemaal rare waanideeën over wat zulke kruisingen wel niet zijn. Mentale geflipte honden! Want dat hoort niet, hoor! Als een stel idioten die zo bang zijn voor verandering dat de gemiddelde metathesiophobia patiënt zich begint te schamen, stuiteren de Karens en Henkies over de sociale media van de rasverenigingen bij het idee. 

Want dat KAN NIET.

Vaak is het vooral gedrag waar we dan over struikelen. Als je een jachthond met een hoeder kruist,

dan zou je volgens hen een buitensporige hond creëren.

Compleet het punt missende dat je er meer genuanceerde honden voor terugkrijgt, omdat ze niet hypergeselecteerd meer zijn voor specifiek gedrag, gecombineerd met waarschijnlijk beter functionerende lichamen en geest. 

Kortom, stiekem fijnere huis-, tuin- en keukenhonden.

Ja, misschien handig om een neurotische werkhond niet met een ander neurotisch werkhondenras te kruisen. Maar tja, in eigen ras fok fokken we continu deze neuroten samen. Dus hey, ja, wat wil je nou?

Outcross is alleen ook een moeilijk punt, omdat tussen rasverenigingen er nog weleens iets anders wordt verstaan onder outcross. Hou je hier vast hoor, mensen, nu komen er weer wat klappers.

Je ziet het liefst volledig geteste honden gebruikt worden voor outcross. Met een combinatie genetische COI (inteeltgehalte) van onder de 5%. Bij voorkeur van andere fenotypes (dus met andere uiterlijke kenmerken en rascategorie) en nog wat genetisch verschillende variaties, haplotype bijvoorbeeld.

Dan krijg je de meest gezonde hond.

Maar bij sommige rassen? Betekent outcross dat ze honden uit verschillende lijnen met elkaar kruisen.

Wat?

Ja, dat dacht je goed te begrijpen.

In best veel rassen was het heel normaal om alleen binnen eigen lijn te fokken, met alleen directe familie dus. Dat doen er best veel nog steeds, vandaag. Het feit dat dit soort praktijken niet bij de wet verboden zijn? Doet mij ook elke keer weer verbazen. Want het is letterlijk gewoon nichtjes en neefjes met elkaar fokken. 

En outcross is dus als het opeens een achter-achter-achter-achter-achterneefje is, in plaats van een recenter familielid.

Nou, joepie!

Ook zijn er heel veel rassen met kleur-racisme.

Wat? 

Ja, ja. Een zwarte hond mag je absoluut niet kruisen met een blonde. 

Stel je voor, schande, kan niet.

En outcross bij deze rassen? Houdt in dat ze twee verschillende kleuren met elkaar kruisen.

Ook vachttypes en kleine uiterlijke variaties worden gescheiden van elkaar bij veel rassen.

En deze wel kruisen is volgens deze rassen outcross.

Het probleem hiermee is dat dit niet zo heel veel toevoegt.

Is het misschien qua DNA-variatie net iets beter? Misschien.

Maar niet genoeg om over generaties echt verschil te maken.

Ja, ja, ik sla hier even een grote hoeveelheid ‘outcross’-programma's onderuit met hun pogingen toch gezonder te fokken. Maar ik ben hier niet om fokkers en rasverenigingen aaitjes over hun bol te geven, maar jou als hondenbezitter bewust te maken van deze praktijken, zodat je betere keuzes kan maken voor een potentiële volgende hond. 

Zijn er dan wel goede outcrossprogramma’s?

Ja, dat is een lastige. De meeste goede outcrossprojecten en -lijnen worden buiten de rasverenigingen gefokt door hondenbezitters en fokkers die het zat waren en voor de honden hebben gekozen. Deze kunnen moeilijk te vinden zijn. En ze krijgen dus ook niet zomaar stambomen van de raad van beheer, wat raar is en een vertekend beeld geeft van slecht fokken. 

Er zijn wel rasverenigingen bezig, vaak omdat ze eigenlijk gewoon geen andere keus meer hadden. Namelijk, de vruchtbaarheid van honden neemt ook af door een hoog inteeltgehalte. En sommige rassen hadden nagenoeg een overgroot deel aan onvruchtbare honden, miskramen, dood geboren pups of hele kleine nestjes met vaak ook afwijkingen. 

Of er kwam een wetgeving die een bom gooide op het hele ras, want zoals ze gefokt werden is nu verboden.

Het probleem dat we veel zien bij deze trajecten is dat men één outcrossnest fokt en deze meteen terugfokt in het ras. Wat uiteindelijk weinig verbetering brengt in de DNA-kwaliteit.

Hoezo? Vraag je je nu misschien af.

Omdat nagenoeg alle rashonden kampen met lage DNA-variatie en -kwaliteit. Dat je twee honden, van verschillende rassen, die echt geen incest met elkaar hebben, fokt? Lost dit niet meteen op.

Als jij een taart bakt met rotte ingrediënten? Krijg je echt geen lekkere taart.

De DNA-variatie van de pups, helemaal als goed geselecteerd, gaat een stuk beter zijn. Maar de DNA-kwaliteit van beide ouders was simpelweg niet ideaal door decennia slechte fok.

Wat we hebben gecreëerd over decennia, soms zelfs eeuwen? Ga je niet oplossen door één keer een betere, gezondere keus te maken.

Goede outcross zou eigenlijk inhouden dat je nieuwe lijnen fokt, je outcrossprojecten met elkaar kruist in plaats van terug het ras in, en compleet andere rassen met elkaar kruist om gewenste kenmerken van je ras te hebben en deze de populatie in te kruisen. En dit mag je dan ook maar minimaal doen. Als jij dus een hele mooie outcross-reu fokt, moet je die niet op alle lijnen die je nog hebt gaan inzetten, zodat zijn DNA weer overal zit. Nee, je gebruikt hem dan één keer en laat het daarbij! 

Allemaal heel intensief, duur en plannen die vele generaties en jaren gaan kosten.

Dus weer zoiets waarvan fokkers en rasverenigingen veelal denken: “Ja, daaag”.

Gelukkig zijn er dus fokkers en echte hondenliefhebbers die wel goed bezig zijn.

Deze mensen zijn over het algemeen genoodzaakt uit rasverenigingen te stappen of ze worden simpelweg weggepest of verbannen, echt zo kinderachtig.

Een goed voorbeeld is de fokker die jaren geleden wegstapte van de mopshondenfokvereniging en zelf outcross ging fokken. Deze vrouw werd compleet uitgekotst en te schande gemaakt. Je kan de gesprekken op fora nog vinden als je googelt, mensen die claimen dat zulke combinaties nog veel zieker gaan zijn dan raszuivere mopshondjes en noem maar op. Het was echt schandalig. 

En nu? Met het verbod op kortsnuitige? Redden haar outcrosslijnen het ras.

Stiekem zijn er dan ook heel veel fokkers zelfstandig bezig om gezondere honden te fokken,

er zijn hele ‘bewust fokken’-groepen waar ze met elkaar in contact zijn en ook fokcombinaties maken. Maar veel van deze nestjes en fokkers krijgen dus geen stamboom van de Raad van Beheer en worden niet geaccepteerd door de FCI, terwijl deze nestjes dus veel gezonder zijn gefokt en vaak ook beter begeleid worden in hun eerste levensfase.

Pups kunnen vaak uiteindelijk wel eens aangekeurd worden bij rassen, maar veel rasverenigingen staan daar niet voor open. Zoals Dier en Recht al communiceert in hun artikel over de Raad van Beheer: wat is nog de waarde van een stamboom afgegeven door hen als werkelijke gezondheid en welzijn niet gewaarborgd worden door ze?

Wat is zuiver ras op zichzelf nog waard? Inteelt, ziektes en een hond die oncomfortabel oud wordt.

Gelukkig zijn er ook rassen waar wel officiële outcrossprogramma’s zijn,

Een hele grote is de Saarlooswolfhond, die qua DNA-variatie zeer slecht stond. Beide Nederlandse rasverenigingen hebben outcrossprogramma’s, bieden op een andere manier.

En het is interessant om te zien, want zo kan het dus ook.

Het concept van ras loslaten.

Ja, eigenlijk vind ik het allemaal een beetje onzinnig.

Dat mag ik niet zeggen natuurlijk, maar ik doe het toch. Ik vind persoonlijk het mensverzonnen concept van rassen ronduit bizar! Waar zijn we in vredesnaam mee bezig?

Helemaal omdat, net als de dierenarts uit het Zembla-artikel?

Ik makkelijk het merendeel van mijn cliënten krijg door problemen die ontstaan door hun ras.

Niet per se genetische aandoeningen, alhoewel zeker 10% van mijn klanten gedragsproblemen heeft door pijn veroorzaakt door genetica-gerelateerde gezondheidsproblemen.

Ongeveer één derde van mijn klantjes ontwikkelt probleemgedrag door rasgebonden noties. Dat je echt de baas moet zijn over bepaalde rassen en dit ene ras moet je echt corrigeren. Oh, oh en met deze moet je echt pakwerk gaan doen hoor! En dat is een trekhond, die moet je al met 5 maanden meenemen om hard te lopen! Echt complete onzin in de meeste gevallen en zeer ongepast voor de individuele hond. Ook vaak ronduit slecht voor zowel mentale als lichamelijke gezondheid.

Ook zie ik veel gedragsproblemen door het willen tonen van gedrag waar wij deze honden obsessief voor fokken, wat we vervolgens niet willen. Confrontationeel gedrag, specifieke manieren van zelfreguleren en obsessie met beweging bijvoorbeeld.

Dit heeft uiteraard meer te maken met slechte gemiddelde kennis over honden en gedrag, maar ook met het niet weten wat we nu precies in huis halen.

Wat ik me vooral afvraag, waarom fokken we dit gedrag nog?

Maar de rasverenigingen vinden dat het hoort bij het ras en willen er niks van weten.

Ook heb ik een hele hoop klanten met klachten door cosmetische kenmerken. Ja, natuurlijk zijn er vreselijk veel pijnklachten door compleet ziekelijk gefokte lichamen die gewoon nooit hadden mogen ontstaan.

Maar ik heb ook enorm veel klanten die dusdanig ongemak ondervinden van hun vacht dat ze moeite hebben met functioneren.

Honden met zoveel haar? Dat ze gewoon niet meer met andere honden kunnen communiceren. Dat ze niet meer normaal kunnen poepen, continu ongemak en pijn hebben! Van haar in hun mond en ogen, continue prikkels en stress!

Klanten die bang zijn voor aanraking en hier scherp op kunnen reageren, omdat ze vanaf piepjong al hardhandig getrimd moesten worden, anders ging het gewoon niet!

Dan heb ik nog heel veel klantjes die te maken hebben met het niet goed meer kunnen functioneren door overdreven opwinding-gebonden selectie. Daar hoor je ook niemand over.

Niet alleen hebben we veel honden geselecteerd op gedrag, wat handig was toen ze nog konijnen moesten vangen op het land.

We hebben een obsessie met gehoorzaamheid en hebben hierop proberen te fokken. Het probleem is alleen dat gehoorzaamheid geen natuurlijk voorkomend gedrag is, waar jacht dat bijvoorbeeld nog wel is.

Wat we zonder het te weten hebben gefokt? Zijn honden die extreem opwinding en prikkelgevoelig zijn.

Ze kunnen niet meer functioneren zoals een hond eigenlijk moet kunnen functioneren om te overleven. Ze kunnen niet eens meer normaal sociaal contact hebben met andere honden, voldoende slaap krijgen en kampen met dwangneurotisch gedrag.

Ze hebben last van chronische stress, depressie en opwinding. 

Dit is net zo hond-onterend en in strijd met welzijn als fokken voor lichamelijke overdreven kenmerken als korte snuitjes. Maar door het gebrek aan kennis over hondengedrag? Snappen mensen niet dat dit is wat ze zien.

Het wil nog niet erg binnenkomen dat dit dan ook een gigantisch groot probleem is waar veel honden en hun omgeving verschrikkelijk onder lijden. Maar mentale ziekte bij honden? Ja, dat is natuurlijk helemaal niet aan te tonen en onder te brengen bij de wet die je behoedt van het fokken met zieke dieren.

Trouwens, dan kunnen we wel meteen stoppen met fokken in zijn geheel. Namelijk: het merendeel van de Nederlandse huishonden kampt met depressie.

We hebben dus echt compleet afschuwelijke dingen gecreëerd buiten genetische ziekte.

En als je dan ook nog hoort dat deze honden kapotgaan aan de erfelijke aandoeningen, je in je handjes mag klappen als ze 7 weten te bereiken zonder pijn en ze ook nog eens moedwillig met zieke honden fokken, omdat ze anders uitsterven?

Waarom laat je ze in vredesnaam dan niet uitsterven?

Waarom is uitsterven zo'n boe-woord?

Moet ik het anders noemen? Uitfaseren? Door gezondheidsproblemen losgelaten om dierenwelzijnsredenen? 

Nee, eigenlijk? Vind ik persoonlijk dat we moeten stoppen met het concept ras. Want het is echt alleen nog maar een verschrikkelijke systematische mishandelingsmachine.

Het merendeel van de rassen is zo gefokt dat ze zowel mentaal als lichamelijk helemaal niet goed kunnen functioneren in de huidige maatschappij en de natuur.

Het kan wel goed,

We hebben bijvoorbeeld in Europa nu een kleine organisatie, de Europese wolfhond- en wolfachtige associatie. Een groep wolf- en oerhondliefhebbers heeft deze opgezet. Het is een ‘fokclub’ die zich inzet voor het fokken van gezonde wolf- en oerhonden, ongeacht ras. Gezond, volledig getest, lage inteeltgehaltes en volgens wetenschappelijke wijzen grootgebrachte pups met karakters en gedrag wat genuanceerd en prettig is.

Ik denk dat dit? De juiste weg is. Dat dit de toekomst zou zijn voor veel ras-categorieën, de enige optie naar gezonde en blije honden.

Maar nee.

Dat concept is voor veel mensen te anders; ze willen honden niet als honden zien, maar klampen zich vast aan een door een mens verzonnen concept dat langzaam maar zeker onze geliefde viervoeters verwoest. Wereldwijd, en we doen er bijna allemaal aan mee.

Footnote.

Niet alleen genetische ziekten spelen een rol.

Ja, toch nog even een belangrijke footnote, want dit artikel van Zembla staart zich blind op ingefokte problemen. Maar er speelt nog veel meer in de hondenwereld.

De afgelopen 25 jaar zijn we pas echt onze honden gaan onderzoeken, goed gemotiveerd en dierenwelzijnsgericht onderzoek. En nog lang niet alle onderzoeken worden goed gedaan, een heel lastig punt.

En de afgelopen paar jaar? Gaat het erg hard, de ‘algemene’ kennis over honden, die verspreid is door televisieprogramma’s als de hondenfluisteraar van Cesar Millan en Dierenmanieren van Martin Gaus, blijkt foutief en zwaar gebrekkig, maar is nog steeds waarmee het gros van de mensen werkt tegenover hun honden.

Hoe dit toepassing heeft op de gezondheid van onze honden?

Trekken en sleuren aan onze honden en hun nekjes? Is echt vreselijk schadelijk.

Wist je dat IVDD? Waar de teckel uit het artikel aan geopereerd is voor 7000 euro?

Vreselijk escaleert door hoe gemiddeld persoon aan zijn hond sleurt en doet? En ik kriegel dan ook als ik kijk hoe deze teckel de praktijk verlaat, zowaar aan een tuigje, maar aan een rollijn (constant druk en spanning) die helemaal strak staat. Want stel je voor dat de hond iets anders doet dan met je meelopen!

Dit is waarom dwangvrij nu een heel groot ding begint te worden onder goed opgeleide gedragsdeskundigen en trainers.

Want als we de kennis bij mensen hierover verbeteren, kunnen we een hele hoop leed voorkomen en uitstellen. IVDD komt bij sommige honden niet eens tot uiting! Als men goed en voorzichtig handelt.

We veroorzaken systematisch verschrikkelijk veel mentale en lichamelijke trauma's bij honden met lomp mensen-aap-gedrag en handelen.

Echt, het gaat helemaal nergens over. Bijna elke hond heeft weleens een hernia gehad hierdoor, welke compleet onopgemerkt is gebleven.

We gooien 100 keer per wandeling een bal, anders gaat ie straks nog een spoortje volgen of naar een andere hond! 

Rukken minimaal 5x per wandeling aan de nek van onze honden met een kracht die voor hun lichamen gelijk is aan aangereden worden met 40 kilometer per uur of erger, liggende aan het formaat van de hond (ja, er zijn twee onderzoeken die dit hebben gemeten), want we moeten te pas en onpas onze frustratie over hun natuurlijke gedrag afreageren op ze met het excuus corrigeren.

Vervolgens moeten ze het meeste van hun dag spenderen in een huis met een spekgladde vloer waar ze niet normaal op kunnen bewegen.

Als vervolgens de hond, tegen de tijd dat ie 7 is? Krom loopt van de artrose, compleet versleten heupen heeft en allemaal problemen in de nekregio, zoals schildklierproblemen en een milde slokdarmverlamming?

Dan hoor je nu toch wel heel vaak dat mensen denken dat dit slechte fok is.

En maar lekker door rukken!

Het is heel duidelijk dat dierenartsen hier weinig mee bezig zijn. Krijg ik weer een klant die reactief is en al 3 nekhernia's heeft gehad. Maar ook al 3 keer de dierenartspraktijk heeft verlaten aan een gentle leader zonder opmerking: “goh, weet je wat echt vreselijk vaak nekhernia’s veroorzaakt?” Nee joh, ben jij gek.

Zelfs menig fysiotherapeut lijkt geen besef te hebben.

En daar zit je dan, met je hond, in een vicieuze cirkel van pijn en gedrag die ik mag gaan doorbreken, terwijl je al bij 5 lichamelijkspecialisten bent geweest. HOE DAN?

Ik heb persoonlijk opleidingen gevolgd bij Julia Robertson van Galen Myotherapy en ik zou elke hondenprofessional dit adviseren.

Ze heeft ook een boek geschreven: “How to build a puppy”, omdat ze zich enorm bewust werd van de verschillen binnen ras en nesten in lichaamskwaliteit en onze invloeden daarop. Een boek om te voorkomen in plaats van te genezen.

Er zijn buiten dergelijke problemen natuurlijk ook problemen met voeding, darm- en maag en nog zo veel meer. En hoe vaak deze worden veroorzaakt door te hoge hoeveelheid ontwormingen, niet goed behandelde giardia, slechte kwaliteit voeding, extreme ongediertenbestrijding? In combinatie met onze honden, die werkelijk een DNA-kwaliteit hebben van ‘je groeit spontaan een tumor als je te lang ergens tegenaan staat’? Is dat natuurlijk vragen om problemen!

Het begrijpen van hoeveel invloed de omgeving heeft en vooral ook wij, onze keuzes en ons handelen? Dat wordt in dit artikel en eigenlijk nergens genoeg erkend.

En dat vind ik storend, want nu ook weer?

Denken bosjes mensen ‘Oh, dus die rugklachten van mijn hond kwamen niet door onze gladde vloer, maar omdat hij niet zo goed gefokt is!’

Dat is gewoon eindelijk drie treden omhoog weten te schuifelen en dan weer 10 treden naar beneden donderen door een goed gemotiveerd artikel van Zembla, die dit niet beseft of benoemt.

En zo gaat het spijtig genoeg met bijna alles in de hondenwereld, niet het volledige verhaal, niet de volledige kennis, met nare gevolgen voor onze honden.

En dat is gewoon zonde.